خواص نان کامل از نگاه طب سنتی

نان کامل از نظر طب سنتی، نانی است که از گندم کاملاً رسیده، سفید، تازه و شسته شده باشد. سپس گندم را می‌سایند و سبوس آن را در حد اعتدال جدا می‌کنند (نه آنکه همه سبوس آن را بگیرند). آرد آماده شده را خمیر و پس از تخمیر، آن را در تنوری با حرارت ملایم طبخ می‌کنند. نان کامل باید با حرارت ملایم پخته شود و از مخمر یا خمیر مایه برای تخمیر استفاده شود. نان باید تازه و برشته باشد و بوی خوبی داشته باشد، می‌توان آن را با کنجد، رازیانه، زنیان، زیره، سیاهدانه و … مزه دار و مقوی کرد. نان نباید خیلی حجیم و خمیری باشد و زیاد از حد در تنور نماند. نباید با جوش شیرین و جوهر قند و … تخمیر شود. خواص آن از این قرار است:

• نان‌ کامل از آرد گندم با سبوس کافی تهیه می‌شود که دارای ارزش غذایی بالا، فیبر، ویتامین‌ها، کلسیم، پروتئین و آهن می باشد.
• نان‌ کامل می‌تواند کبد چرب، بیماری‌های قلبی و عروقی، چاقی و دیابت را کاهش دهد.
• نان کامل برای معده سالم و قوی توصیه می‌شود.
• نان کامل دارای مقدار زیادی فیبر بوده و مورد توجه متخصصان تغذیه است. فیبر می‌تواند به کنترل قند خون، کاهش کلسترول، جلوگیری از یبوست و کاهش خطر سرطان روده بزرگ، کمک کند.
• نان کامل برای افراد با مزاج گرم و خشک مناسب است. این افراد معمولاً دارای بدنی لاغر، پوستی خشک، موهایی کم و نازک، چشمانی کوچک و تیزبین، حافظه‌ای قوی و ذهنی تیز هستند. این افراد باید از مواد غذایی سرد و تر مثل خیار، هندوانه، شیر، ماست، آبلیمو و … استفاده کنند.

نان کامل برای افراد با مزاج سرد و تر، نفاخ، یبوست، کم خونی، سوء تغذیه و مشکلات گوارشی توصیه نمی‌شود. این افراد معمولاً دارای بدنی چاق، پوستی مرطوب، موهایی زیاد و مرطوب، چشمانی بزرگ و رنگی، حافظه‌ای ضعیف و ذهنی کند هستند. این افراد باید از مواد غذایی گرم و خشک مثل عسل، زنجبیل، فلفل، سیر، پیاز و … استفاده کنند.

برای آشنایی با اصول تغذیه سالم، مقاله مرتبط را مطالعه کنید.

خواص نان کامل از نگاه طب مدرن

نان کامل یا نان آرد کامل، نوعی نان است که از آردی تهیه می‌شود که تمام یا بیشتر بخش‌های دانه گندم را شامل می‌شود. این نان حاوی فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین و چربی‌های سالم است. برخی از خواص نان کامل از نگاه طب مدرن عبارتند از:

• کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی: نان کامل می‌تواند کلسترول بد و فشار خون را کاهش دهد و به جلوگیری از انسداد رگ‌های خونی کمک کند.
• کنترل قند خون و دیابت: نان کامل می‌تواند اندکس گلیسمیک را پایین نگه دارد و باعث شود قند خون به آهستگی بالا برود. این موضوع می‌تواند به کنترل قند خون در افراد دیابتی و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو کمک کند.
• بهبود عملکرد روده و کاهش خطر سرطان: نان کامل حاوی فیبر غذایی است که می‌تواند به حرکت مواد غذایی در روده کمک کند و از یبوست جلوگیری کند. فیبر غذایی همچنین می‌تواند با مواد سمی و سرطان‌زا در روده بیاندازد و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
• کاهش وزن و پیشگیری از چاقی: نان کامل می‌تواند احساس سیری را افزایش دهد و مصرف کالری را کاهش دهد. این موضوع می‌تواند به کاهش وزن و پیشگیری از چاقی منجر شود.

مضرات نان کامل از نگاه طب مدرن

 نان کامل از نگاه طب مدرن، بسیار مفید و سالم است و خواص زیادی برای سلامتی دارد. اما همچون هر چیز دیگری، مصرف بیش از حد یا نادرست آن ممکن است مضراتی را به دنبال داشته باشد. برخی از مضرات نان کامل عبارتند از:

 افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی: نان کامل حاوی قند و نشاسته است که می‌تواند محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها در بدن ایجاد کند. برخی از این قارچ‌ها می‌توانند عفونت‌هایی مانند کاندیدا را در دهان، گلو، روده و دستگاه تناسلی ایجاد کنند.

افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های التهابی: نان کامل می‌تواند باعث افزایش سطح پروتئین C واکنشی (CRP) در خون شود که نشان‌دهنده وجود التهاب در بدن است. این موضوع می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند آرتریت، آترواسکلروز، دیابت و بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.

 افزایش خطر ابتلا به بیماری سلیاک: نان کامل حاوی گلوتن است که نوعی پروتئین موجود در گندم و برخی از غلات دیگر است. برخی از افراد حساسیت یا آلرژی به گلوتن دارند و نمی‌توانند آن را هضم کنند. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد بیماری سلیاک شود که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه بافت روده را مورد حمله قرار می‌دهد و باعث آسیب و التهاب می‌شود. بیماری سلیاک می‌تواند علائمی مانند اسهال، تهوع، کم‌خونی، کاهش وزن، خستگی، سردرد و افسردگی ایجاد کند.

این مضرات فقط در صورت مصرف بیش از حد یا نادرست نان کامل احتمالی هستند و نباید از مصرف معقول و متعادل آن خودداری کرد. نان کامل یکی از مواد غذایی مهم و مغذی است که بخشی از رژیم غذایی سالم محسوب می‌شود.

مضرات نان کامل از نگاه طب سنتی

 مصرف افراطی نان کامل ممکن است سبب ایجاد انسدادها و گرفتگی‌هایی در بدن شود و برای مبتلایان به گرفتگی عروق و روده‌ها مضر است.

• نان کامل حاوی مواد افزودنی مانند اسید فولیک، آهن و آلوکسان است که از نگاه طب سنتی عنصر خاکی آرد را افزایش می‌دهند و این خاک در کبد، پانکراس و بافت‌های بدن رسوب می‌کند، و باعث انسداد و ایجاد بیماری می‌شود.
• نان کامل نوعی کربوهیدرات ساده محسوب می‌شود که زود هضم است و مصرف آن قند خون را بالا می‌برد. مصرف زیاد نان‌های کامل، خطر ابتلاء به کم خونی، پوکی استخوان، ناراحتی گوارشی (سوء هاضمه و یبوست)، چاقی، بیماری قلبی و عروقی و دیابت را افزایش می‌دهند.
• نان کامل حاوی نشاسته گندم است که به قند ساده تبدیل می‌شود و کار معده را آسان می‌کند. اما این کار باعث افزایش قند خون و خطر ابتلا به دیابت می‌شود.
• نان کامل دارای مقدار زیادی فیبر است که برای افراد با مشکلات روده‌ای مانند سندرم روده تحریک پذیر، کولیت التهابی، یبوست و کم خونی مضر است.

این مضرات فقط در صورت مصرف بیش از حد یا نادرست نان کامل احتمالی هستند و نباید از مصرف معقول و متعادل آن خودداری کرد. نان کامل یکی از مواد غذایی مهم و مغذی است که بخشی از رژیم غذایی سالم محسوب می‌شود.

برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله نان کامل مراجعه کنید.

تاثیر نان کامل در درمان و پیشگیری از بیماری ها

 به گفته دکتر اسماعیل زاده مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نان کامل در بحث پیشگیری از بیماری‌ها می‌تواند خیلی موثر باشد و ۳۰ درصد از مرگ و میرهای ما در کشور بخاطر عدم مصرف نان کامل است.

 نان کامل به دلیل داشتن پوسته و لایه خارجی غله، منبعی عالی از فیبر غذایی است. فیبر غذایی برای حفظ سلامت دستگاه گوارش، کاهش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی و کنترل سطح قند خون بسیار مهم است.

 مصرف نان کامل به عنوان یک منبع غنی از فیبر، می‌تواند به بهبود سلامت گوارشی و کاهش خطر بیماری‌های مزمن کمک کند. همچنین نان کامل دارای ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری نسبت به نان‌های سفید یا آرد غیر طبیعی است.

 به علت طبیعت گرم و تر، نان گندم کامل، خون‌ساز بوده و در درمان کم‌خونی بسیار مفید می‌باشد.

به گفته مقاله‌ای که در سایت سازمان ملی استاندارد منتشر شده است، نان کامل به دلیل داشتن فیبر محلول و نا محلول باعث پیشگیری از بروز چاقی، بیماریهای غیر واگیر ( شامل فشار خون، دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی و …) و سرطانهای مختلف به ویژه سرطانهای دستگاه گوارش می‌شود.

نان کامل به علت داشتن ویتامین‌های گروه B، می‌تواند به بهبود عملکرد مغز، اعصاب و سیستم ایمنی کمک کند.

آیا نان کامل تاثیری در رشد و سلامت عمومی بدن دارد؟

 بله، نان کامل می‌تواند تاثیر مثبتی در رشد و سلامت عمومی بدن داشته باشد. برخی از خواص نان کامل برای سلامت عمومی عبارتند از:

• افزایش سطح هموگلوبین خون و پیشگیری از کم‌خونی
• تقویت سیستم ایمنی بدن و مقاومت در برابر عفونت‌ها
• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون، کلسترول و چاقی
• تامین انرژی مورد نیاز بدن و افزایش توانایی یادگیری و تمرکز نان کامل دارای مواد مغذی متنوعی مانند فیبر، ویتامین‌های گروه B، آهن، روی، منیزیم، فسفر، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان‌ها است که برای رشد و سلامت بدن ضروری هستند. نان کامل نسبت به نان سفید دارای مقدار بیشتری از این مواد مغذی است و بهتر از آرد سفیده شده است. 
• به گفته مقاله‌ای که در سایت ساینس دایرکت منتشر شده است، نان کامل می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید، کرون و کلیت کمک کند. این بیماری‌ها با واکنش ایمنی بدن در برابر مواد غریبه مانند میکروب‌ها، آلرژن‌ها و آنتی‌ژن‌ها ایجاد می‌شوند. نان کامل حاوی مواد مغذی مانند فیبر، ویتامین E، سلنیوم، زینک و آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی است که می‌توانند به کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی و محافظت از بافت‌های آسیب‌دیده کمک کنند .
• به گفته مقاله‌ای که در سایت دانوما منتشر شده است، نان کامل می‌تواند به بهبود سلامت دهان و دندان‌ها کمک کند. نان کامل دارای مواد مغذی مانند کلسیم، فسفر، فلوراید، ویتامین D و K است که برای ساخت و نگهداری استخوان‌ها، دندان‌ها و مویرگ‌ها ضروری هستند. همچنین نان کامل به دلیل داشتن فیبر، می‌تواند به تمیز کردن دندان‌ها و پیشگیری از رسوب پلاک و تشکیل سنگ دندان کمک کند.

آیا نان کامل تاثیری در تقویت و درمان زنان باردار، شیرده و کودکان دارد؟

• نان کامل یکی از منابع خوب غلات کامل است که حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مهمی مانند فولیک اسید، آهن و روی است. این مواد مغذی برای سلامت مادر و کودک در دوران بارداری و شیردهی ضروری هستند.
• نان کامل می‌تواند به کنترل قند خون، یبوست، کم‌خونی و وزن مادر کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و سرطان کمک کند. این بیماری‌ها می‌توانند برای مادر و کودک خطرناک باشند.
• نان کامل می‌تواند به افزایش سیری و کاهش اشتها کمک کند. این می‌تواند به کنترل وزن مادر و جلوگیری از چاقی در دوران بارداری و شیردهی کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی مادر و کودک کمک کند. این می‌تواند به مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌ها کمک کند.

بنابراین، نان کامل می‌تواند بخشی از یک برنامه غذایی متعادل و سالم برای زنان باردار و شیرده و کودکان باشد. البته نان کامل به تنهایی کافی نیست و باید با سایر گروه‌های غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات، گوشت و حبوبات ترکیب شود. همچنین مقدار مصرف نان کامل باید با توجه به نیازهای انرژی و مواد مغذی هر فرد تعیین شود.

تاثیر نان کامل در سلامت جسم

 نان کامل یا سبوس‌دار یکی از منابع خوب غلات کامل است که حاوی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مهمی مانند فولیک اسید، آهن و روی است. این مواد مغذی برای سلامتی گوارش، قوای جنسی، قلب، خون و مغز مفید هستند. برخی از فواید نان کامل بر سلامت جسم عبارتند از:

• نان کامل می‌تواند به تنظیم میکروبیوتای گوارشی، بهبود یبوست و دردهای شکمی، کاهش وزن و کلسترول خون، کاهش ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی عروقی و افزایش طول عمر کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به افزایش سطح تستوسترون و هورمون‌های جنسی دیگر، بهبود عملکرد جنسی، کاهش اختلال نعوظ و زودانزالی، افزایش کیفیت و تعداد اسپرم، افزایش لذت و ارضای جنسی کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی، افزایش گردش خون، کاهش فشار خون، کاهش التهاب و اکسیداسیون، افزایش سطح نیتریک اکساید، کاهش خطر ایجاد لخته خون و انسداد عروق کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به سالم سازی خون، کاهش کم‌خونی، افزایش هموگلوبین، افزایش انتقال اکسیژن، کاهش خطر ابتلا به لوسمی و سرطان خون کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به سلامت مغز، افزایش حافظه و تمرکز، کاهش استرس و افسردگی، کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون، افزایش سطح سروتونین و دوپامین، کاهش التهاب و اکسیداسیون در بافت مغزی کمک کند.
• نان کامل می‌تواند به کاهش قند خون و ابتلا به دیابت نوع 2 کمک کند. این امر به دلیل این است که نان کامل حاوی فیبر و آرد کامل است که باعث می‌شود قند خون به آهستگی بالا برود و انسولین بهتر عمل کند.
• نان کامل می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های مزمن مانند سرطان، آرتریت، آلرژی و آسم کمک کند. این امر به دلیل این است که نان کامل حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، فیتوشیمیکال‌ها و مواد ضد التهابی است که می‌توانند سیستم ایمنی را تقویت کنند و رادیکال‌های آزاد را مهار کنند.
• نان کامل می‌تواند به بهبود سلامت استخوان، مفاصل، دندان‌ها و لثه‌ها کمک کند. این امر به دلیل این است که نان کامل حاوی کلسیم، فسفر، منیزیم، روی و ویتامین‌های گروه B است که می‌توانند به ساخت و تعمیر بافت‌های سخت بدن کمک کنند.

آیا نان کامل تاثیر در سلامت روان دارد؟

بله، نان کامل می‌تواند بر سلامت روان و حس شادابی و سایر جنبه‌های زندگی تاثیر مثبت داشته باشد. برخی از فواید نان کامل برای سلامت روان عبارتند از:

• نان کامل می‌تواند به افزایش سطح سروتونین و دوپامین در مغز کمک کند. این دو ماده شیمیایی مسئول ایجاد حس خوشحالی، آرامش و رضایت در انسان هستند.
• نان کامل می‌تواند به کاهش استرس و افسردگی کمک کند. این امر به دلیل این است که نان کامل حاوی فیبر، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی مانند منیزیم و روی است که می‌توانند به تنظیم هورمون‌های استرس و افسردگی مانند کورتیزول و آدرنالین کمک کنند.
• نان کامل می‌تواند به افزایش حافظه و تمرکز کمک کند. این امر به دلیل این است که نان کامل حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و فیتوشیمیکال‌ها است که می‌توانند به محافظت از سلول‌های مغزی از آسیب‌های اکسیداتیو و التهابی کمک کنند.

بنابراین، نان کامل می‌تواند بخشی از یک برنامه غذایی متعادل و سالم برای تقویت و درمان سلامت روان محسوب شود.

 مواد موثر و ترکیبات علمی نان کامل

نان کامل نوعی نان است که از آردی تهیه می‌شود که تمام بخش‌های گندم را دربر دارد. این نان دارای فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری است که برای سلامتی بدن مفید هستند. برخی از مواد موثر در نان کامل عبارتند از:

 فیبر: فیبر غذایی که در سبوس گندم وجود دارد، به کنترل قند خون، کاهش کلسترول، جلوگیری از یبوست و کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند.

 ویتامین‌ها: نان کامل حاوی ویتامین‌های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پیریدوکسین و فولات است که در تولید انرژی، سلامت عصبی، تولید خون و تقویت سیستم ایمنی نقش دارند. همچنین نان کامل منبع خوبی از ویتامین E است که یک آنتی‌اکسیدان قوی است و در محافظت از سلول‌ها از آسیب رادیکال‌های آزاد مؤثر است.

 مواد معدنی: نان کامل شامل مواد معدنی مهمی مانند آهن، منیزیم، منگنز، روی، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و کروم است که در فرآیندهای مختلف بدن مانند انتقال اکسیژن، انقباض عضلات، تنظیم فشار خون، تقویت استخوان‌ها، تولید هورمون‌ها و تنظیم قند خون نقش دارند.

 اسیدهای چرب ضروری: نان کامل حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که برای سلامت قلب، مغز، چشم و پوست مفید هستند و باید از طریق غذا دریافت شوند.

آنتی‌اکسیدان‌ها: نان کامل حاوی ترکیبات فنولیک است که به مقاومت گندم در برابر بیماری‌های قارچی کمک می‌کنند. این ترکیبات همچنین می‌توانند از سلول‌ها در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت کنند و خطر بیماری‌های مزمن مانند سرطان و بیماری‌های قلبی را کاهش دهند.

 پروتئین‌ها: نان کامل حاوی پروتئین‌های گلوتنین و گلیادین است که در ساختار و بافت نان نقش دارند. این پروتئین‌ها همچنین منبعی از اسیدهای آمینه ضروری هستند که برای تشکیل سلول‌ها، بافت‌ها، آنزیم‌ها و هورمون‌ها در بدن لازم هستند.

نشاسته: نان کامل حاوی نشاسته‌های پیچیده است که انرژی طولانی مدت برای بدن فراهم می‌کنند. نشاسته‌ها همچنین می‌توانند به کنترل قند خون و اشباع کمک کنند و از افزایش وزن جلوگیری کنند.

نوع اثر و مکانیزم نان کامل در بدن

نان کامل در بدن اثرات مفید زیادی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع دو، سرطان و چاقی.
• تنظیم قند خون و انسولین با کند کردن جذب گلوکز از روده.
• افزایش احساس سیری و کاهش مصرف کالری.
• بهبود عملکرد دستگاه گوارش و رفع یبوست با افزایش حجم و رطوبت مدفوع.
• تأمین مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری برای سلامت استخوان‌ها، عضلات، اعصاب، خون و پوست.
• فزایش سطح سروتونین در مغز: نان کامل حاوی تریپتوفان است که یک اسید آمینه ضروری است که در تولید سروتونین نقش دارد. سروتونین یک هورمون است که در ایجاد احساس خوش‌بینی، آرامش و خواب عمیق کمک می‌کند.
• کاهش التهاب در بدن: نان کامل حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است که دارای خواص ضدالتهابی هستند. این اسیدهای چرب می‌توانند سطح سایتوکین‌های التهابی را کاهش دهند و از بروز بیماری‌های التهابی مانند آرتریت، آسم و کلیتیس اولسرو محافظت کنند.
• افزایش متابولیسم بدن: نان کامل حاوی مواد معدنی مانند ید، سلنیوم و کروم است که در تنظیم عملکرد تیروئید، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و فاکتورهای رشد نقش دارند. این مواد معدنی می‌توانند به افزایش سوخت و ساز بدن، تقویت ماهیچه‌ها و کاهش چربی‌های اضافی کمک کنند.

مکانیزم اثر نان کامل بر بدن بیشتر به خاطر وجود فیبر غذایی در سبوس گندم است. فیبر غذایی یک ترکیب پیچیده از قندهای چندتایی است که توسط آنزیم‌های گوارشی قابل هضم نیستند.

 بنابراین، فیبر غذایی در روده کمتر تجزیه می‌شود و بیشتر به عنوان یک ماده پرکننده عمل می‌کند ،این باعث می‌شود که غذا زمان بیشتری در معده و روده بماند و جذب گلوکز و چربی‌ها را کند کند.

همچنین، فیبر غذایی با آب ترکیب شده و حجم و رطوبت مدفوع را افزایش می‌دهد، این موجب می‌شود که مدفوع راحت‌تر از روده حرکت کند و مواد سمی و زائد را از بدن دفع کند.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov