در این مقاله قصد داریم به فواید و خواص خرما برای بدن انسان بپردازیم و از دیدگاه های طب سنتی، احادیث اهل بیت و قرآین کریم، آن را بررسی کنیم.

درخت نخل، گیاهی از خانواده palmae است که میوه آن، خرما (phoenix dactylifera) می باشد. خرما یکی از مهمترین منابع تغذیه ای حیاتی در کشورهای جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا به شمار می‌رود. خرما به طور معمول در ۳۵ کشور مختلف جهان کشت می‌شود. به ویژه در آسیای میانه، شمال آفریقا، بخش های مرکزی و جنوب آمریکا، جنوب اروپا، هند و پاکستان.

ایران بعد از مصر، دومین کشور تولید کننده خرما در جهان می باشد. عراق و عربستان سعودی از دیگر کشورهای مهم تولیدکننده خرما می باشند.

حدود ۷۰ درصد خرما از کربوهیدرات (قند) تشکیل شده است بنابراین دارای انرژی بالایی است و حدود ۱۰۰ گرم از آن، حدود ۳۱۴ کیلوکالری انرژی دارد. به طور متوسط، میزان انرژی مورد نیاز هر مرد و زن بالغ بین 2300-2900 و 1900-2200 کیلوکالری در روز است. حدود ۱۰۰ گرم خرما تقریبا بین ۱۲-۱۵ درصد از این میزان را تامین می کند. در خرمای خشک، میزان آب کاهش و درصد قند و مدت زمان نگهداری آن افزایش می یابد.

خرما، منبعی غنی از کربوهیدرات ها (ساکارز، فروکتوز، نشاسته)، ویتامین ها (ویتامین c، B۲، B۱، A) می باشد. علاوه بر این موارد، دارای مقادیر زیادی آهن، کلسیم، فلوئور، مس، منیزیم، منگنز، پتاسیم، فسفر، سدیم، سولفور، برم، سلنیوم و روی است.

تحقیقات نشان داده است که خرما علاوه بر اینکه یک منبع انرژی کامل است، در درمان و جلوگیری از بسیاری از بیماری ها نیز موثر است. خواص خرما، از جمله خواص تغذیه ای و درمانی آن در قرآن، احادیث و طب سنتی نیز بیان شده است.

خرما در قرآن کریم

خرما یکی از میوه‌های بهشتی و پربرکت است و در قرآن از خرما فراوان یاد شده است. نام خرما در سوره های مریم، شعراء، انعام، رعد عبس، اسراء، مومنون، یس، ق، قمر، حاقه، کهف، نحل، طه و الرحمن آمده است. همچنین در سایر کتاب های آسمانی، نام خرما ذکر شده است. در 20 مورد، به درخت خرما (نخل) اشاره شده است. واژه لینه نیز به درخت خرما اشاره دارد.

آیه 25 سوره مریم: 

«وَ هُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا»

و شاخه اين نخل را به سوى خود تكان ده، رطب تازه بر تو فرو می ريزد.

این آیه در هنگام تولد حضرت عیسی به حضرت مریم نازل شده است. از این آیه در می یابیم که خرما، غذایی کامل و مناسب برای زنان باردار است و تاثیرات مثبتی برای نوزاد و مادر دارد.

احادیث اهل بیت (ع) درباره ی فواید خرما

پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: زن را در ماهی که می زاید، خرما بخورانید که فرزندش بردبار و پاکدامن خواهد بود.

امیر مؤمنان (علیه السلام): تمر بخورید که شفا هر دردی است.

جبرئیل گفت: برنی (نوعی خرمای عالی ) آب ستون فقرات را می افزاید.

عجوه از بهشت است و درمان زهر در آن است. (در برخی از روایات، خرما با نام های برنی، عجوه و دیگر اسامی ذکر شده است)

خواص خرما برای سلامتی

مصرف مداوم خرما این فواید را برای سلامتی انسان به همراه دارد:

• در وعده صبحانه، برای جلوگیری از سرماخوردگی و کاهش آسم، مؤثر است.
• به کاهش میزان سرفه، روماتیسم، مشکلات دستگاه ادرار، گوارش، التهابات معده، دستگاه تنفس و … کمک می کند.
• ویتامین A موجود در خرما، تقویت کننده بینایی انسان است.
• ماده ای مغذی، آرام بخش، تقویت کننده
• موثر در بهبود تب، فشار خون بالا و خستگی
• جلوگیری از التهاب مفاصل، انسداد عروق قلب، سرطان و آلزایمر
• بهبود سطح گلوکز خون و عملکرد کبد

برای آشنایی بیشتر با خواص خرما و فواید آن، مقاله بررسی خواص خرما در قرآن، احادیث، طب سنتی و طب نوین را مطالعه کنید.

خواص خرما در طب سنتی

در طب سنتی طبع خرما و فواید آن به تازه یا خشک بودن خرما بستگی دارد. خرمای تازه، طبعی گرم و تر دارد اما خرمای خشک، طبعی گرم و خشک دارد.

فواید خرما از دیدگاه طب سنتی عبارت است از:

• جلوگیری از سفید شدن زودرس مو
• جلوگیری از چین و چروک در پوست و ایجاد پوستی زیبا
• کاهش فشار خون و دیابت
• موثر در دوران بارداری و مفید برای دستگاه عصبی جنین